Jij kunt je meer van jouw proactiviteit bewust worden door te kijken naar die dingen waar jij de meeste tijd en energie in steekt.
Bij heel veel zaken zijn wij in meer of mindere mate betrokken: onze gezondheid, onze familie, onze vrienden en kennissen, onze problemen in het leven zowel op het werk als privé, de school waar wij studeren, de maatschappij, de politiek zoals de discussies over de pensioengerechtigde leeftijd, het korten van pensioenen, werkloosheid, uitkeringen, tegemoetkomingen en subsidies, de asielzoekers en vluchtelingen, onze veiligheid, wel of niet EU en ga zo maar door.
Door een ‘cirkel van betrokkenheid’ om je heen te trekken kun je afstand nemen van die dingen waar jij mentaal of emotioneel niet zo veel mee te maken hebt. Aan de andere kan kun jij jouw betrokkenheid juist vergroten van de dingen waar jij warm voor loopt, waar jouw interesse ligt of waar jij blij van wordt. En dan kom je meer in jouw invloedssfeer.
Laatst las ik een interessant artikel over betrokkenheid en invloed. De inmiddels overleden Amerikaans organisatiepsycholoog Stephen Covey heeft een aantal theorieën beschreven over invloed en betrokkenheid.
Aan sommige zaken waar jij je druk over maakt kun je iets doen, maar aan lang niet alles. Binnen de cirkel van betrokkenheid ligt jouw cirkel van invloed. Deze cirkel geeft het gebied aan waarin jij iets kunt veranderen. Wanneer jouw cirkel van betrokkenheid veel groter is dan jouw cirkel van invloed, dus wanneer jij je druk maakt over veel zaken waar jij niets aan kunt veranderen, voel jij je op den duur boos, gefrustreerd of zelfs ziek. Bovendien wordt jouw cirkel van invloed kleiner, omdat alle energie opraakt door zinloos getob.
Er zijn twee manieren om ervoor te zorgen dat jouw cirkel van invloed jouw cirkel van betrokkenheid meer zou kunnen gaan overlappen. Allereerst door jouw cirkel van invloed te vergroten. Dat kan je doen door datgene waarvan jij last hebt aan te pakken, of door jouw overtuigingskracht en sociale vaardigheden in te zetten om andere mensen tot verandering te bewegen. Wanneer dat allebei niet lukt, is het noodzakelijk jouw cirkel van betrokkenheid te verkleinen. Je kunt bijvoorbeeld een baan kiezen in een organisatie die meer bij je past, of je werkwijze veranderen. Maar meestal kun jij je energie beter besteden aan het veranderen van jezelf dan aan het veranderen van de wereld. Op deze manier kijk je op een veel proactievere manier naar de dingen die jou bezighouden. Mensen die proactief denken en doen, beschouwen veel van wat ze doen als ‘handelingen’ zonder hun gevoelens erbij te betrekken. Hun gevoelens zijn ondergeschikt aan hun waarden. Reactieve mensen laten zich juist leiden door gevoelens. Toch is het belangrijk jouw gevoelens niet uit het oog te verliezen. Jouw gevoelens bepalen of je dingen leuk vind of niet, of je er goed bij voelt of niet. Dat betekent dat je continu in verbinding dient te zijn met jouw innerlijke. Het gaat daarbij om jouw levensader tussen denken en voelen. Het is een continue afstemming met jouw IK.
Proactieve mensen richten zich vooral op hun cirkel van invloed. Ze spannen zich in voor zaken waar ze echt iets aan kunnen doen. Ze hebben een positieve energie die zich steeds verder uitstrekt en hun cirkel van invloed vergroot.
Reactieve mensen, daarentegen, richten zich vooral op hun cirkel van betrokkenheid. Ze letten in eerste instantie op de zwakheden van anderen, op problemen in hun omgeving en op omstandigheden waar ze weinig of niets aan kunnen doen. Ze beschuldigen anderen en voelen zich steeds meer slachtoffer. Hierdoor verwaarlozen ze die dingen waar ze echt invloed op uit kunnen oefenen. Hun cirkel van invloed wordt daardoor steeds kleiner.
Als we kijken naar wat zich binnen onze cirkel van betrokkenheid bevindt, zien we dat we op sommige dingen niet echt invloed kunnen uitoefenen en op andere wel. De zaken waar we wel wat over te zeggen hebben, kunnen we nog eens binnen een kleinere cirkel plaatsen: de cirkel van invloed. Door vast te stellen aan welke van deze twee cirkels je de meeste tijd en energie besteedt, kun je erachter komen hoe proactief je bent.
Invloed kun je onderverdelen in drie categorieën:
1. Directe invloed (heeft te maken met jouw eigen gedrag),
2. Indirecte invloed (heeft te maken met het gedrag van anderen),
3. Geen invloed (zaken waar jij niets aan kunt doen).
Met een proactieve aanpak kunnen jij de eerste stap zetten om eventuele problemen van al deze drie categorieën op te lossen binnen jouw cirkel van invloed.